Op 30 oktober komt Bart Wierda bij Groei en Bloei Dronten een lezing geven over de Nachtvlinder. 

Onbekend en onbemind? Help een MOT!

Mot, een woord gekoppeld aan schade in kleding. Dat kan, maar de kans is klein. Wol kan aangevreten worden, maar vaker is het de larve van de tapijt- of museumkever. Het kevertje leeft van stuifmeel, de larve leeft van wol |(tapijt--) of van organisch materiaal in collecties opgezette dieren (museum--).

                Lindepijlstaart                                                                                                                            

Nachtvlinders, een betere naam dan motten, want de meeste vliegen alleen na zonsondergang. Ook in de winter vliegen er een aantal soorten. Maar er zijn dagvliegers. In de tuin zullen het Gamma-uiltje bekend zijn of de Kolibrievlinder. 2 bekende dagactieve soorten nachtvlinders. In de woning wordt nogal eens de Huismoeder aangetroffen. Komt op het licht af, en slaapt dan lekker achter de gordijnen.

    Gamma uiltje

Waarom ze nachtvlinder genoemd worden? De vorm van de voelsprieten en omdat de meeste soorten nachtactief zijn. Er zijn veel meer soorten nachtvlinders dan dagvlinders, een enorme verscheidenheid. Wordt bij nachtvlinders vaak gedacht aan bruine vlinders en weinig kleur en bij de dagvlinders vaak aan de fraaie kleuren. Dat gebrek aan kleur is niet terecht. Zelfs bij de z.g. microvlinders komen fraaie kleuren voor bij amper 1 cm grootte. Macronachtvlinders en Microvlinders, samen een groep met meer dan 2000 soorten alleen in Nederland.

         Egelskopmot                    

Zijn bijen beslist nodig voor bestuiving, bij vlinders speelt dat minder een rol. Al zijn er enkele nachtvlinders waarvan bekend is dat ze aan specifieke bloemen gekoppeld zijn voor de bestuiving. In de tuin is dat overigens minimaal. Veel soorten komen wel nectar drinken in de tuin. En vooral witte bloemen trekken in de nacht deze vlinders aan.

 Nachtvlinders zijn vooral van belang voor de biodiversiteit in de natuur. Een belangrijke voedselbron voor vele dieren. Koolmeesjes die 200 rupsen per dag moeten vinden om de jongens te voeden waren sterk afhankelijk van de rupsen van de Wintervlinders. Die rupsen zijn er door opwarming eerder. Als de jongen groter worden zijn veel rupsen al verpopt, dus geen voedsel meer. Maar de mezen leren ook en de rupsen van o.a. de Buxusmot zijn ontdekt en ook de rupsen van de Eikenprocessierups. Vlinders als bron van leven voor andere dieren. Ook de vleermuizen kunnen er wat van.

Vraat in de tuin is niet geliefd en is een beschermingsmiddel snel gepakt. Ook nachtvlinders kunnen niet zonder waardplanten voor hun eitjes en rupsen. Veel planten overleven de vraat van rupsen echt wel. De plant ziet er wat minder fraai uit, maar bomen en struiken lopen na een massale aanval van rupsen gewoon weer uit. En rupsen in de tuin betekent ook leven in de tuin (vogels en andere dieren).

   Gevlekte Groenuil

Mooi?  Schadelijk?  Nuttig? In elke geval afwisselend en fraai. Toch eens bij stilstaan en met verwondering kijken naar wat er ‘s nachts in de tuin kan rondscharrelen.

Sinds 2005 heb ik zelf de nachtvlinders leren kennen. Ik ben op verzoek van Natuur Monumenten ze gaan monitoren in het Voorster- en Waterloop bos. En na meer dan 15 jaar, kom ik elk jaar weer een aantal aangename verrassingen tegen. Soorten die ik niet eerder heb waargenomen, of een fraai exemplaar die je zelden tegenkomt. Als je kennis ontwikkelt, neemt de waardering toe. Onbekend maakt onbemind en omgekeerd. Een nacht in het bos is een plezierige ontspanning. En waardering voor de enorme verscheidenheid in de natuur groeit mee. Biodiversiteit zichtbaar op zo’n avond.

Dit jaar in juni de overweldigende hoeveelheid Groene Eikenbladrollers tijdens het monitoren. Het weer speelde vermoedelijk een grote rol.

 Groene eikenbladroller

Ook kleine veranderingen in de natuur worden zichtbaar. Onze eerste melding van de eikenprocessie rups (de vlinder zelf) werd weggewuifd. Een jaar later stonden de kranten er vol mee. (Geen spectaculaire vlinder, wel een lastige rups)

Dit schrijvend, 11 juli, komt er een vraag via Omroep Flevoland. In de polders op zoek naar de rups van de Teunisbloem Pijlstaart. De vlinder rukt op in Nederland, vanuit net zuiden meer naar het noorden. Dus ook de polders. De vlinder vliegt in mei en juni, de rupsen zijn te vinden tot in oktober. Op Teunisbloem en Kattenstaart.

Bart Wierda